Historia Batawii - prehistoria i wczesna starożytność

[Tarsycjusz Operar]

Wykład Mikołaja Patryka Dostojewskiego z dnia 24.10.2019 


Część pierwsza - plemiona batawskie, rozwój, podboje i pierwsza państwowość

Pierwsze ślady osadnictwa na terenie obecnej Batawii pochodzą z około 8000 roku przed naszą erą.
Wtedy na terenach Batawii osiedlili się koczownicze plemiona nieznanego pochodzenia. Stworzyła ona dość rozwiniętą kulturę, nazwaną potem burnholdzką. Początkowo zamieszkiwała prawdopodobnie w ziemiankach i prostych chatach, później jej budownictwo dość znacznie się rozwinęło. Około 6700 roku p.n.e. znała już brąz, którego używali do tworzenia broni, narzędzi i ozdób. Zajmowali się głównie rolnictwem i pasterstwem.

 

Chata z czasów kultury burnholdzkiej

W podobnym czasie, około roku 7000 p.n.e. na sąsiednie tereny przybyli protonordzi, przodkowie późniejszych germańskich ludów Nordaty. Przejęli oni umiejętność wytopu brązu od swoich sąsiadów. Ich źródłem pożywienia było łowiectwo.
Trzecią protocywilizacją terenów Batawii była kultura sandecka na południu półwyspu. Przybyli oni na te tereny około roku 9000 p.n.e. Żyli w izolacji od innych szczepów i technologię brązu opracowali dopiero około roku 5000 p.n.e. Za to już z około roku 6000 p.n.e. pochodzą używane przez nich tratwy i pierwsze łodzie. Protosandowie zajmowali się głównie rybołówstwem. 

 

Około roku 5000 p.n.e. nastąpiło znaczący rozwój cywilizacyjny i znaczne poszerzenie się wpływów przez plemiona Batawii.
Na terenie niedaleko dzisiejszego Kucelgradu protobatawowie zbudowali pierwszy ośrodek miejski – Daterę. Rozprzestrzenili się na większą część półwyspu, zajmując prawie całkowicie tereny zachodniej Batawii. Około roku 4500 p.n.e. Datera została podporządkowana sobie przez germanordów, którzy zajęli dużą część Batawii centralnej. 

W tym czasie Sandowie, znacznie udoskonalili żeglugę, tak że mogli przepłynąć obecną zatokę sandecką i osiedlić się za morzem.
W tym czasie postała kultura Merdoków, prawdopodobnie wywodząca się z jednego z plemion sandyckich, zajęli oni część południa półwyspu.

Około roku 3500 p.n.e. Daterowie wynaleźli pismo.

Koło roku 3500 p.n.e. na terenach Datery wytworzył się organizm państwowy, w tym samym czasie nieopodal wytworzyło się miasto-państwo Karada, również założone przez protobatawów.

Oba były jednak podległem germanordom, którzy przejęli od nich pismo, a wkrótce stworzyli państwo zwane Imperium Nordów, powstałe około roku 3300 p.n.e.

Mitycznym przywódcą germanordów, który utworzył te państwo był Gerendaker, który według źródeł żył 76 lat. Po nim miał panować jego syn Gorgeter, który założył miasto Górno, miał on kilkunastu synów, jednak źródła o nich się nie zachowały. 

Natomiast pierwszym mitycznym przywódcą plemion batawskich miał być Dormiren, który miałby żyć około 5000 roku p.n.e. Miał on poprowadzić protobatawów w okolice Dateru i założyć tam osadę.
Według podań miał on mieć siłę trzydziestu mężów, wysokość drzew,  a żyć miał trzysta lat i mieć dwustu synów.
Po nim panował jego syn Saner, który był silny lecz nie dorównywał swojemu ojcu. Miał być dobrym i sprawiedliwym władcom, który panował przez sto lat.
Po nimi panował nieznany z imienia syn, który ledwie po objęciu władzy zginął w bitwie z Nordami, następnego czekał podobny los, następnego otruto i tak w ciągu roku i tak stu synów jego straciło życie, prócz jednego, który musiał jednak uciec w okolice dzisiejszego Batawgrodu.
Władzę objęła wtedy rada starszych, która by wyłonić władcę miała zorganizować zawody w walce.
Gdy wyłoniono już zwycięzcę do Datery przybył ostatni potomek Sanera z armią Batawgrodów. Zdobył miasto, zabił zwycięzcę turnieju i wymordował radę starszych.
Nazywał się on Janeryk, panował przez siedemdziesiąt lat i rządził żelazną ręką. Jednak bogowie ukarali go za jego grzechy i przeklęli cały jego ród i ziemię. W Daterze nastała klęska nieurodzaju, z tego powodu cześć ludności opuściła miasto i udała się na inne ziemie.  Sam Janeryk został obalony i zabity.
Po nim nieznani są kolejni władcy Datery, aż do księcia Dobromira, który żył około 3600 roku przed naszą erą, prowadził on ekspansywną politykę, a także przebudował miasto. Po nim panowali jego synowie: Wojmir, Dobromir, Miromir, aż do księcia Kugruszy, za którego Daterowie znali już pismo. Panował on w latach od 3500 do 3460 roku p.n.e., znacznie zmodernizował on kraj, zbudował wały obronne dookoła miasta i stworzył potężną armię. 
Po nim, w latach 3460 – 3410 p.n.e. panował jego syn, Kajarusz. Mimo początkowych sukcesów doprowadził on do uzależnienia Datery od Imperium Narodów, zginął zamordowany przez władcę Nordów, gdy próbował przywrócić miastu niezależność.
Następnie panował jego syn, Kardos, który za zgodą germanów podbił sąsiednią Karadę. Unowocześnił on rzemiosło i rolnictwo, za jego rządów miasto przeżyło okres rozkwitu. Rządził w latach 3410 – 3340 p.n.e.
Po jego śmierci objął rządy panował jego bratanek Wojmir, który starał się uniezależnić państwo od Nordów, co przypłacił wyprawą karną przeciwko niemu, zbiegł wtedy do kraju Sandów. Panował w latach 3340 – 3327 p.n.e.
Po nim rządził jego brat Krzesimir, był on władcą słabym i uległym wobec germanów. Zginął otruty przez swojego zięcia. Lata jego rządów to 3327 – 3295 przed nasza erą.
Objął wtedy rządy jego zięć, Karden. Był on okrutnym, ale zarazem nieumiejętnym władcą. Doprowadził do klęski głody, czym przyczynił się do powstania chłopstwa. Zginął zamordowany przez własną służbę, panował w latach 3295 – 3277 p.n.e.

W tym czasie pismo dotarło do Sandów i Merdoków, którzy założyli miasta – Sandec i Mardea.
Plemiona protobatawskie, które dotarły w centrum półwyspy nazwane zostały Batawgrodzinami i założyli miasto Batawgród. Te  , które dotarły na południe stały się Kunagradami.

Część druga - Imperia Nordów, Merdoków i Daterów.

Około roku 3200 p.n.e. na terenie Imperium Nordów powstało miasto Górno. W tym czasie Imperium Nordów znacznie się rozrosło obejmując tereny wschodniej Batawii. W Górnie rządził wtedy Heinde.
W tym samym czasie pod wodzą Arektana Merdokowie utworzyli Imperium Mardeckie, które objęło tereny południowozachodniego półwyspu, podbijając ziemie Kanugardów. Sandowie w tym czasie utworzyli kilka miast państw – Nowy Sandec, Agemę, Argę oraz Asynę.
Batawgrodzi pod wodzą Batawrała utworzyli natomiast państwowość obejmującą miasto Batawgród i okoliczne tereny.
W tym czasie po latach niepokoju i anarchii, około roku  3150 p.n.e. w Daterze objął rządy Grusław, który odbudował potęgę miasta.

  

Imperia Merdoków i Nordów stale rozszerzały swoje granice, około roku 3140 p.n.e. Merdokowie zdobyli Batawgród, w roku 3130 p.n.e. mieli już w posiadaniu Argę, Asynę i Agemę oraz podporządkowali sobie Sandec.
W tym czasie germanordzi z zachodnio północnej Batawii utworzyli miasto Holme.
Między Merdokami a Nordami w roku 3120 p.n.e. doszło do wojny, Imperium Mardeckie upadło, jednak germanie zostali mocno osłabieni. Wtedy Grusław ogłosił niezależność Datery, umarł w roku 3090 p.n.e.

Po jego śmierci rządy objął jego syn – Wojsław, zwany później wielkim.  W roku 3086 p.n.e. wyprawił się na osłabione Imperium Nordów. Pokonał siły germańskie w bitwie pod Karadą w roku 3085 p.n.e., a kilka miesięcy później zdobył Górno. Po klęsce wiele plemion nordyckich udało się na wschód, dając później początek germańskim ludom Nordaty.
Po upadku mocarstw niezależność odzyskali Batawgrodzi oraz Kanugardzi, ci ostatni założyli miasto Wielki Kanugard.
Spadkobiercą Imperium Mardeckiego było Państwo Mardecko-Sandeckie. W tym czasie znaczny rozkwit przeżyło Państwo Nowosandckie założone przez Sandów z Nowego Sandecu. Ich władcą był wtedy Arenol.
Wojsław po wielu latach rządów, umarł w roku 3023 przed naszą erą.
Po nim, w latach 3023 – 2970 p.n.e. panował jego syn Grusa, który również prowadził ekspansywną politykę i rozszerzył imperium ojca.

---

Część trzecia - wojna sandecka i imperium Kuragruszy.

Po śmierci Grusa rządu objął jego syn Kuragrusza. Jednak zaledwie rok po tym jak usiadł na tronie daterskim, jego kraj został wplątany w wojnę.
Rywalizacja pomiędzy Państwem Nowosandeckim a Mardecko-Sandeckim rosła, aż w 2971 p.n.e. doprowadziła do wojny.

Batawia przed wojną.
Wkrótce do wojny po stronie Nowego Sandecu włączył się Kanugard, który najechał na Mardeę, która została złupiona i spalona. W tym czasie do wojny, po stronie Merdoków włączył się Batawgród. W 2969 roku p.n.e. do wojny po stronie Państwa Nowosandeckiego włączyła się Datera. Daterowie razem z Kanugardami najechali na Batawgrodów, zajmują w roku 2968 p.n.e. ich stolicę. Na południu zajęli miasta – Argę, Asynę i Agemę. Nowosandecy zajęli w roku 2966 przed naszą erę Sandec, kończąc tym samym wojnę.

Przebieg wojny.

Batawia po wojnie.
Kuragrusza utrzymywał przyjazne stosunki z Kanugardem pod wodzą Kanura. W 2959 roku p.n.e. ustalono wspólna granice. W roku 2950 p.n.e. wyprawili się razem na Holme.
Kuragrusza umarł w roku 2920 przed nasza erą, pozostawiając po sobie silne państwo i armię oraz przyjazne stosunki z sąsiadami.
Inny los spotkał Państwo Nowosandeckie. Koczownicy, napierani przez Germanów, którzy byli wypierani ze swoich ziem przez Daterów, najechali i zniszczyli Nowy Sandec.
Miasto Sandec odzyskało wtedy niepodległość. Działo się to w latach 2924-2918 p.n.e.

Półwysep po śmierci Kuragruszy.

---

Część czwarta - Niewola Hahredzka.

Po śmierci Kuragruszy objął rządy jego syn Grugasza. Jego rządy wydawałyby się być dobre, jednak niedługo po objęciu władzy u granic  Batawii pojawiło się zagrożenie – Hahredowie. Byli to koczownicy, pochodzący ze środkowej Nordaty, którzy około roku 2900 p.n.e. utworzyli państwo obejmujące środkowo-zachodnią część kontynentu. Wyprawiali się oni na Imperium Daterskie, dodatkowo w imperium wybuchały w tym czasie bunty – Nordów i Sandów.

Grugasza umarł w roku 2873 p.n.e. pozostawiając swojemu synowi Arekunomirowi, osłabione i podzielone państwo.
Hahredowie wyprawili się na Sandię, zdobyli Sandec, Agemę oraz zniszczyli Argę i Asynę.  Zdobyli także wschodnie kresy Imperium Datarskiego, działo się to w latach 2875-2863 p.n.e.
Wtedy też niepodległość odzyskali Nordowie z Górna i z Holme, państwo Merdoków oraz państwo Batawgrodzian.
Arekungmir  zginął bezdzietnie, popełnił samobójstwo w roku 2833 p.n.e.

Władzę objął wnuk jego brata, Grusomir. Hahredowie napierali dalej na zachód, w 2831 roku p.n.e. zdobyli państwo Merdoków.
Grusomir wraz z władcą Kanugardu, Steragiem utworzyli przymierze przeciwko Hahredom.

W roku 2827 p.n.e. wybuchła wojna pomiędzy Hahredami a przymierzem. Hahredowie uderzyli na Wielki  Kanugard, złupili i spalili miasto. Uderzając na północ zdobyli Daterę, a także zniszczyli Karedę, po czym uderzyli na Górno. Później najechali na Batawgród i Holme. Wojna zakończyła się w roku 2815 p.n.e. Tak Hahredowie  podporządkowali sobie całą Batawię. Grusomir zginął zamordowany przez najeźdźców, gdy próbował opuścić oblężoną Daterę.


Podczas swojej okupacji Haheredowie prowadzili politykę przesiedlania ludów, które były pod ich władaniem. Tak powstali Kanugardzi Sandeccy – Kanugardzi wysiedleni w okolice Sandecu, Batawowie Wschodni, Biali Batawowie i Małobatawowie (przodkowie późniejszych Uhraińców), a także Batawowie Abachascy. Część Batawów zresztą sama dobrowolnie opuszczała ojczyznę.
Około roku 2500 p.n.e. część batawskich plemion opuściła swoje ziemie i najechała na Nowy Kucelgrad. Podbili go i wymieszali się z tamtejszą ludnością.

Niewola Hahredzka trwała około osiemset lat. Około roku 2000 p.n.e. Hahredowie zaczęli słabnąc, pogrążając się w wewnętrznych walkach.
W roku 1987 p.n.e. Daterczycy pod wodzą Akrenila, potomka dawnych władców, ogłaszają niezależność swojego miasta. Hehredowie wysyłają tam wojska, jednak w całym ich imperium dochodzi do buntów. Batawowie, Merdokowie, Sandowie i Nordowie, nie pamiętając o dawnych zwadach, a także biedota hahradzka buntują się przeciwko imperium. Ostatni władca imperium – Karanispa, ginie zamordowany przez własnych żołnierzy w roku 1974 p.n.e. Po nimi władzę obejmuje jego syn, ale słabe imperium nie jest już w stanie  odzyskać dawnej potęgi i w roku 1960 p.n.e. upada.
Władcą Daneru zostaje Akrenil, który odnowi jego dawną potęgę, stworzy silna armię i administrację oraz wprowadzi korzystne reformy. Umarł on po latach długich rządów w roku 1933 przed naszą erą.

---

Cześć piąta - I Imperium Batawskie

Po końcu niewoli hahredzkiej oprócz Dateru, wiele ludów Batawii odzyskało niepodległość –Sandowie, którzy utworzyli państwo na południowozachodnich krańcach półwyspu, Merdokowie, którzy odbudowali Mardeę, Germanordzi z Holme i Górna, Kanugardzi, którzy zbudowali nowy Kanugard. Tymi ostatnimi władał Gernal, wkrótce przejął on władzę w Batawgrodzie. Zbudował silna armię i unowocześnił państwo. Rządził w latach 1976 – 1920 p.n.e.

Batawia przed i po Gernalu

Gdy umarł władca Danteru Akrenil, władze objął jego syn – Grusa II. Natomiast następnym władca Kanugardu i Batawgrodu został Sterag II, który ogłosił się władcą Imperium Batawskiego, podbił on Mardeków i Sandów, po czym razem z Grusą II wyprawił się przeciwko połączonym państwem Nordów z Holme i Górna. Ziemie germanów zostały podzielone pomiędzy dwa państwa, a sami władcy darzyli się przyjaźnią i zawiązali sojusz wojskowy. Kiedy po latach długich i mądrych rządów, w roku 1889 p.n.e. umiera bezdzietnie Grusa II, zostawia on tron Danteru w spadku Steragowi II. Tak właśnie stał się on władcą zjednoczonej Batawii. Umiera on w roku 1878, a po śmierci dostanie on przydomek Wielki.

Zostawił on tron swojemu synowi – Grusie. Ten rozszerza potęgę imperium i podbija nowe ziemie. Stwarza on pierwszy w historii Batawii kodeks karny, który obowiązuje w całym imperium.  Za jego rządów trwa okres dobrobytu. Grusa umiera w roku 1834 p.n.e.
Po nim, w latach 1834-1788 p.n.e. rządzi jego syn Sterag III. Podbija on ziemie między innymi Białych Batawów, Hehredów, Małobatawów i Batawów Abachaskich. Pozostawia on tron swojemu synowi – Akenusowi.

Przez pierwsze dziesięć lat rządów Akenusa, Imperium Batawskie traci część swoich ziem na wschodzie, a w kraju nastaje klęska głodu. Wybucha bunt, który trwa pięć lat. Nowym królem zostaje jego brat – Gernal II.

Gernal rządzi zaledwie przez 4 lata, umiera otruty podczas uczty. Władzę w kraju obejmują kapłani, którzy mają wyznaczyć nowego władcę.
W tym czasie trwa bunt Germanów. W 1764 p.n.e. powstańcy przejmują Górno, w 1761 p.n.e. Holme. Powstaje niepodległe państwo nordyckie.

---

Część szósta - Upadek imperium, Niewola Nordycka i Zachadejczycy.

Imperium Batawskie słabnie, kapłani nie potrafią, a raczej nie chcą wyznaczyć nowego władcy. Nordowie rosną w siłę i najeżdżają na Batawię, zabierając jej ziemie, ludność i bogactwa. W 1753 roku p.n.e. zdobywają, oddzieloną od reszty kraju Danterę. W 1747 p.n.e. sięgają po ziemie Sandów i Merdoków. Batawgród znajduje się w bezpośrednim zagrożeniu. Batawowie zaczynają płacić trybut Nordom i uzależniają się od nich. W kraju nastaje głód, ponieważ większość plonów trafia do germanów.

Wybucha bunt pod wodzą Grusy Aternona, który ogłasza się potomkiem i spadkobierca dawnych władców Datery i Kanugardu. Powstańcy zdobywają w roku 1739  p.n.e. Kanugard, przejmują władze i mordują kapłanów. Grusa Aternon ogłasza się władcą Batawii.
Nordowie zaniepokojeni tym, że Batawowie przestali płacić im trybut wyprawiają się na nich. Wprawdzie udaje im się zdobyć Batawgród i sporą część kraju Batawów, jednak w Kanugardzie spotykają zbyt silny opór i odstępują od jego zdobycia.  Wszystko to działo się w latach 1338 – 1333 p.n.e.

Grusa Aternon, mimo że stracił większą cześć kraju, rządzi mądrze i rozwija państwo. Kanugard odzyskuje dawną świetność, zyskując zwłaszcza na handlu. Uniezależnia on państwo od germanów, jednocześnie utrzymując z nimi dobre  stosunki. Umiera śmiercią naturalną w roku 1698 przed naszą erą.
Po nim rządzi jego syn – Grusa Aternon II, początkowo prowadzi rozsądną politykę zaganiczną, zachowując poprawne stosunki z Nordami. Prowadzi politykę reform, zakłada pierwszą szkołę w Kanugardzie, w której zamierzał kształcić przyszłych urzędników. Jednak po dziesięciu latach rządów, zaczyna gromadzić coraz większą armię, żeby sześć lat później najechać na germanów. Zamierzał odzyskać utracone dawniej ziemie. Mimo początkowych sukcesów, zostaje pokonany przez Nordów i ginie w bitwie. Wkrótce zdobywają oni Kanugard, który doszczętnie niszczą. Tak ostatecznie, w roku 1680 przed naszą erą, I Imperium Batawskie ostatecznie upada. Batawowie zostają ujarzmieni przez Nordów, których władca był wtedy Okrenagryk. Nastaje czas II Imperium Nordów.

Nastaje wtedy okres niewoli nordyckiej, który trwa w sumie przez 537 lat. Germanordzi w tym czasie podbijają ziemie Batawów Abachaskich, Hahredów, Biało i Małobatawów.

Wydawałoby się, że nic nie może zagrozić Imperium Nordyckiemu. Ale około roku 1200 p.n.e. pojawia się tajemniczy lud Zahadajczyków, który podbija wschodnie kresy imperium. Nordowie zaczynają płacić trybut Zahadejczykom. Sytuację zamierzali wykorzystać Batawowie.  Mieli oni napadać nordyckich posłańców niosących trybut, obrabowując ich i mordując. Zahadajczycy wściekli, że nie otrzymują trybutu, uznali to za bunt. W roku 1156 p.n.e. najeżdżają na Nordów, ich władcą był wówczas Okrenijusz II.

Zachadejczycy nie napotkali większego oporu, poza Mardeą i ziemiami germanów. By przestrzec swoich wrogów w roku 1153 p.n.e. spalają miasto Mardoków. Dziesięć lat później już cała Batawia znajduje się pod ich władaniem. Batawowie od początku współpracowali z Zachajczykami, dzięki czemu otrzymali szerokie przywileje i autonomię. Zachadajczycy stworzyli niepodległe państwo Daterskie, którym władał Grusa Wojermin, potomek dawnych władców Batawii. Był on także namiestnikiem wszystkich ziem batawskich, co zawdzięczał przyjaźni z władcą Zachadejczyków – Agdą. Gdy ten umarł w 1127 p.n.e. Grusa został mianowany zarządcą wszystkich ziem zachadejskich, do czasu gdy dorośnie syn Agdy – Kajr. Grusa wykorzystał to by dać znaczne swobody i poszerzyć autonomię Batawów. Wprowadził mądre reformy i stworzył silna armię batawską. Umarł w roku 1094 p.n.e.
W tym czasie Kunugardczycy odbudowali swoją stolicę, tym razem nieopodal zniszczonej Mardei.

Część siódma - Niewola Zachabejska i Państwo Wielkobatawskie.

Po nim panował jego syn – Grusa Wojmir. Poszerzał on potęgę państwa i dbał o przyjazne stosunki z Zachadejczykami. Władze wśród nich objął jednak wśród nich Akejninos, zamordował on Kajra i postanowił zakończyć istnienie Datery. Ograniczył on autonomię Batawów, a w roku 1083 p.n.e. zdecydował o włączeniu Datery do Zachabei. Wezwał wtedy do siebie Womira, którego podstępem zamordował. Akejninos prześladował Batawów, w roku 1052 p.n.e. wybuchło przeciwko Zachadejczykom powstanie, które zostało krwawo stłumione. Zachadejczycy rządzili niepodzielnie Batawią, co jakiś czas tylko wybuchały przeciwko nim drobne powstania, które zawsze były jednak tłumione. Taki stan rzeczy utrzymywał się przez ponad 300 lat, w tym czasie do Zachadei i Batawii dotarła sztuka wytopy żelaza. W tym czasie Zachadejczycy przezwali się Zachabejczykami.

Od około roku 800 p.n.e. państwo Zachabejczyków zaczęło systematycznie słabnąć. Zaczęło się pogrążać w wewnętrznych walkach, najczęściej sukcesyjnych. Narastały bunty ludności batawskiej. W roku 717 p.n.e. grupa konspiratorów pod przywództwem Grusy Mirosława, potomka dawnych władców, porwała władcę Zachabejczyków – Areta III. Zażądali od niego zaprzestania prześladowań Batawów i utworzenia niepodległego państwa Batawskiego. On jednak oznajmił, że woli zginąć niż na to pozwolić, jednak podczas tortur przystał na propozycje konspiratorów.
Utworzono państwo batawskie, obejmujące swoim zasięgiem większą cześć półwyspu, pozostające formalnie zależne od Zachabei. Władcą odrodzonego państwa został Grusa Mirosław, który wstąpił na tron w Daterze w roku 715 p.n.e.
W roku 706 p.n.e. doprowadził do ostatecznego uniezależnienia się Batawii od Zachabejczyków. Państwo zaczęło się odtąd nazywać Państwem Wielkobatawskim lub II Imperium Batawskim.
Grusa znacznie rozbudował Daterę oraz inne miasta. Unowocześnił rolnictwo i rzemiosło, stworzył sieć kanałów i dróg. Stworzył silna i nowoczesna armię, którą uzbroił w żelazo. Odszedł po latach rządów w 667 roku p.n.e., zostawiając po sobie silne i bogate państwo. Nazwany został później Wielkim.

Państwo Grusy

Po nim na tron wstąpił syn jego – Grusa Wojesław, zwany później zdobywcą. W 666 p.n.e. podbił on ziemie Germanów, po czym skierował siły przeciw Zachabejczykom, w roku 663 p.n.e. podbił Sandeę. Zdobył wiele ziem i jeszcze bardziej rozbudował armię. Za jego rządów państwo było potężne jak nigdy wcześniej. Zmarł on w roku 614 p.n.e. przekazując władzę swojemu synowi – Grusie Mirosławowi II.

Państwo Wojesława

Grusa Mirosław II wprowadził wewnętrzne reformy państwa, stworzył  prawo oparte na kodeksie Grusy. Zakłada szkoły w Daterze, Kanugardzie i Sandecu oraz rozbudowuje sieć dróg stworzoną przez swojego dziada. W roku 568 p.n.e. rozpoczyna budowę Wielkiej Świątyni w Daterze. Umiera jednak przed zakończeniem budowy w roku 558 p.n.e.
Kolejnym władcą został jego syn – Grusa Mirosław III, kontynuował on politykę ojca. Kończy budowę świątyni w roku 528 p.n.e. i z tej okazji organizuje igrzyska sportowe, które trwają 7 miesięcy. Wygrywa je jeden z Sandów, który w nagrodę zostaje namiestnikiem Sandecu i jednym z wodzów armii. W roku 510 p.n.e. wybucha bunt Nordów, który zostaje jednak stłumiony. Niedługo później – w roku 508 p.n.e. Mirosław umiera.

Możliwy wygląd świątyni

Władzę przejmuje jego syn – Grusa Mirosław IV. Gdy objął tron miał dziesięć lat, rządził nieumiejętnie, w roku 483 p.n.e. zostaje odsunięty od władzy.
Kapłani kolejnym władcą w Daterze obierają Naderyka – Germanina. Tak nadszedł kres II Imperium Batawskiego vel Państwa Wielkobatawskiego.